Het weven van Helmond
2022 - 2024

Muurschilderingen
Locatie : nieuwe raadzaal - Huis voor de Stad - Helmond
Opdrachtgever : Gemeente Helmond
Oppervlakte : 108 m² 
Materiaal : acryl en pigment op schilderslinnen
incl. digitale beelden voor twee beeldschermen van 7,5 m²
Begin 2024 heb ik voor de Gemeente Helmond een kunstwerk gerealiseerd in de raadzaal van het nieuwe stadhuis, Huis voor de Stad, van Helmond.

Het kunstwerk bestaat uit twee muurschilderingen op akoestische wanden bespannen met schilderslinnen en digitale bestanden voor twee beeldschermen (206 x 366 cm) die zijn opgenomen in de wanden. Op het moment dat de beeldschermen niet in gebruik zijn, zal het kunstwerk visueel doorlopen in de beeldschermen.

Op deze pagina staat een toelichting op het ontwerp en de uitvoering van het kunstwerk.
Gemeente Helmond
Het weven van Helmond
2024

De naam van de raadzaal, Weverij, legt een duidelijke relatie tussen het textielverleden van Helmond en het mechanisme dat plaatsvindt tijdens raadsvergaderingen. Voor het kunstwerk heb ik de raadzaal daarom beschouwd als een werkend mechanisme. Een dynamische omgeving waarbij de aanwezigen in wisselende samenstelling en met een diversiteit aan meningen en belangen, afgebakend door parameters van wetten en regelgeving, werken aan een steeds veranderend stedelijk weefsel. Een oneindig proces dat bij iedere stap openingen biedt naar meerdere kansen. In het kunstwerk wordt dit systeem en de daarbij gepaarde dynamiek verbeeld. Tevens verwijst het werk naar het systeem van een samenleving, een dynamisch weefsel met een diversiteit aan mensen en belangen. Waar aanpassingen worden gedaan, nieuwe inzichten tot nieuwe conclusies leiden, maar waar altijd de potentie is om nieuwe verbindingen te kunnen leggen.

Het kunstwerk is een open structuur, een weefsel dat nog niet helemaal is ingevuld, een fase in een groeiproces dat steeds meerdere mogelijkheden biedt en waar altijd ruimte blijft voor verandering en ontwikkeling.

Patroon

Het kunstwerk vormt een abstract textielpatroon en is geïnspireerd op de fabricage van een weefsel op een weefgetouw. Een textielweefsel wordt gevormd door schering en inslag. De schering- of kettinglijnen worden op een weefgetouw gespannen en de inslagdraden worden daar draad voor draad tussendoor 'geschoten' met een weversspoel.

De schering- of kettinglijnen zijn in het patroon van het kunstwerk niet zichtbaar. Zij staan symbool voor de 'onzichtbare' wetten en regels die de raad moet hanteren. De strepen van de inslag zijn juist wel zichtbaar en symboliseren de wensen en belangen vanuit de stad en het stedelijk weefsel dat gaandeweg wordt gevormd.
Kleur
De kleuren bestaan uit okertinten. Warme, sterke pigmenten van lichtgele tot donkerrode oker. De pigmenten danken hun kleur aan ijzeroxiden zoals ook te vinden in ijzererts, dat op zijn beurt de grondstof vormt voor staal. Een verwijzing naar die andere belangrijke pijler waar Helmond op is gefundeerd, de metaalindustrie. IJzeroxiden die, in de vorm van ijzeroer, ook te vinden zijn in de Helmondse bodem. IJzeroer uit het dal van de Goorloop en het Aa-dal (de twee rivieren in Helmond) is vermengd in de verf waarmee de stempels zijn gezet.

Het verloop van de kleuren van lichtgeel naar donkerrood symboliseert de groei van de stad. Als een proces in tijd, van verleden via heden naar de toekomst. Maar ook als een proces zoals dat zich voltrekt in de raadzaal, in de stad en tussen de mensen. Waar samenwerking ontstaat en verbanden worden gesmeed tot de stad die Helmond is.

Geel staat als kleur symbool voor verstand en besluitvorming, maar zeker ook voor warmte, vreugde en energie. Het geel symboliseert hier ook het vroege verleden en ontstaan van Helmond. Rood dat in de heraldiek of wapenkunde staat voor moed en opoffering. Dat staat voor kracht, energie, macht, warmte, passie, motivatie en vuur, maar hier staat het natuurlijk ook symbool voor Helmond. De kleur die onder andere is terug te vinden in het wapen van Helmond.

Aan de raamzijde ziet men in beide wandschilderingen een aantal helder rode strepen. Wanneer men per verticale rij de rode strepen telt, vormt zich op de ene wand de combinatie 1-2-3-2 en op de andere wand 2-0-2-4. Deze combinaties staan voor de jaartallen 1232, het jaar dat Helmond stadsrechten kreeg, en 2024, het jaar waarin het Huis voor de Stad zijn deuren opende.

Richting het uitzicht op de stad, verdicht het patroon van het kunstwerk, worden de kleuren meer divers en spiegelt het ontwerp zich aan de groeiende stad. Zo ontstaat er een visuele verbinding van de stad met de beide wandschilderingen en daarmee met de raadzaal.
Gemeente Helmond
Stempel
De muurschildering is uitgevoerd door middel van stempels waarbij de verf op het linnen is gestempeld. Een directe verwijzing naar het productieproces bij Vlisco die al sinds de 19e eeuw in Helmond textiel bedrukt.

In de maatvoering van de stempel die de inslaglijnen vormt, zitten verwijzingen naar elementen uit de stad die op hun beurt een band hebben met de ontwikkeling van Helmond. De maten van deze Helmondse streep zijn mede gebaseerd op de uitsparing in een weversspoel waar zich het garen bevindt, de plaatsing van twee torens in de plattegrond van het kasteel en de wielbasis die wordt bepaald bij het ontwerpen van een auto.
Gemeente Helmond
Beeldschermen en Artikel 1 van de Grondwet

Een wens van de gemeente Helmond was om Artikel 1 van de Nederlandse Grondwet terug te laten komen in de raadzaal. In de wand van het kunstwerk bevindt zich aan beide zijden een beeldscherm (ieder 7,5 m²) waarop, in de ruststand, het kunstwerk doorloopt en tevens Artikel 1 leesbaar is.

Participatie

Bij de uitvoering lag ook een taak weggelegd voor de Helmonders. Eigenhandig mochten burgers en vertegenwoordigers van verenigingen, clubs en bedrijven participeren in het maakproces. Zij hebben hun stempel gezet in de raadzaal en gaven hiermee niet alleen aan betrokken te zijn in de realisatie van het Huis voor de Stad, maar maakten daarmee kenbaar dat de beslissingen die in de raadzaal worden genomen ook hen aangaan.
Gemeente Helmond
Gemeente Helmond
Back to Top